Sendi merupakan bahagian pada badan di mana dua atau lebih tulang bertemu. Sendi membolehkan tulang-tulang pada rangka manusia bergerak.
Antara contoh sendi termasuklah:
- bahu
- pinggul
- siku
- lutut
Sakit sendi merujuk kepada perasaan tidak selesa, sakit atau pedih pada mana-mana sendi badan. Sakit sendi adalah gejala biasa yang pernah dialami oleh hampir semua orang. Ia selalunya tidak memerlukan rawatan lanjut.
Kadangkala, sakit sendi boleh berlaku disebabkan oleh penyakit atau kecederaan. Arthritis merupakan antara punca utama sakit sendi. Walaubagaimanapun ianya juga boleh disebabkan oleh penyakit-penyakit yang lain.
Punca sakit sendi
Arthritis
Salah satu punca utama sakit sendi adalah disebabkan oleh arthritis. Terdapat dua jenis utama arthritis iaitu osteoarthritis (OA) dan arthritis rheumatoid (RA).
Menurut statistik, osteoarthritis selalunya berlaku pada orang dewasa melebihi umur 40 tahun. Ianya berlaku perlahan-lahan dan selalunya akan menyerang sendi yang kerap digunakan seperti:
- pergelangan tangan
- tangan
- pinggul
- lutut
Sakit sendi berlaku pada penyakit osteoarthritis kerana kemusnahan kartilaj yang berfungsi sebagai kusyen yang menyerap hentakan di dalam sendi.
Arthritis rheumatoid pula jarang berlaku dan lebih banyak berlaku pada wanita berbanding lelaki.
Arthritis rheumatoid boleh merosakkan struktur dan fungsi sendi lama-kelamaan. Ianya boleh menyebabkan kesakitan, keradangan dan pengumpulan cecair yang disebabkan oleh sistem imun badan yang tersilap menyerang membran yang melapisi sendi pada badan sendiri.
Punca lain
Sakit sendi juga boleh terjadi disebabkan oleh penyakit-penyakit seperti berikut:
- bursitis, atau keradangan pada pad kusyen di sekeliling sendi
- lupus
- gout
- sesetengah jangkitan, seperti beguk, influenza, dan hepatitis
- kondromalasia pada lutut, atau kemusnahan kartilaj pada kepala lutut
- kecederaan
- tendinitis, atau keradangan pada tendon
- jangkitan pada tulang atau sendi
- penggunaan sendi yang berlebihan
- kanser
- fibromyalgia
- osteoporosis
- sarkoidosis
- riket
Tanda dan gejala
Dalam sesetengah kes, sakit sendi memerlukan pemeriksaan lanjut daripada doktor. Anda perlu berjumpa doktor jika tidak dapat mengenalpasti punca sakit sendi atau mengalami gejala yang teruk.
Anda juga perlu berjumpa dengan doktor jika:
- kawasan disekeliling sendi bengkak, merah, dan sakit atau panas apabila disentuh
- sakit sendi yang berlaku melebihi tiga hari
- jika terdapat demam yang tidak diketahui punca bersekali dengan sakit sendi
Dapatkan rawatan kecemasan jika gejala berikut berlaku:
- anda mengalami kecederaan parah
- sendi menjadi cacat
- bengkak yang tiba-tiba pada sendi
- sendi tidak boleh digerakkan
- sakit sendi yang teruk
Pemeriksaan sakit sendi
Doktor akan mengambil sejarah perubatan dan melakukan pemeriksaan fizikal pada sendi yang terlibat. Doktor juga akan bertanya dengan lebih lanjut berkenaan gejala sakit sendi bagi mengenalpasti punca kesakitan.
X-ray sendi mungkin akan dilakukan bagi melihat jika terdapat kerosakan pada tulang dan tisu disekitar sendi yang boleh disebabkan oleh arthritis.
Jika doktor mengesyaki punca yang lain, ujian darah boleh dilakukan seperti untuk mengesan penyakit arthritis rheumatoid. Ujian kadar pemendapan erythrosit boleh dilakukan bagi melihat jika terdapat keradangan aktif pada sendi.
Rawatan sakit sendi
Rawatan di rumah
Kedua-dua penyakit osteoarthritis dan arthritis rheumatoid merupakan penyakit kronik. Tiada lagi rawatan sakit sendi yang betul-betul boleh menyembuhkan penyakit ini dan mengelakkannya berulang semula.
Walaubagaimanapun, terdapat cara bagi mengawal kesakitan:
- Gunakan ubat tahan sakit jenis sapu atau makan bagi mengurangkan kesakitan, bengkak dan juga keradangan
- Kekal aktif dan kerap melakukan senaman bagi menguatkan otot disekeliling sendi
- Melakukan aktiviti regangan sebelum memulakan senaman bagi memulihkan pergerakan sendi
- Dapatkan berat badan yang sihat dan kurangkan berat badan jika berlebihan. Masalah obesiti boleh memberikan tekanan kepada sendi.
- Jika sakit sendi bukan disebabkan oleh arthritis, boleh juga mencuba rawatan alternatif seperti mengurut, mandian panas, yoga, dan paling penting dapatkan rehat yang cukup.
Rawatan perubatan
Rawatan perubatan adalah bergantung kepada punca sakit sendi. Dalam sesetengah kes, doktor perlu mengeluarkan cecair daripada sendi untuk diuji bagi jangkitan kuman, gout atau penyakit yang lain. Pembedahan juga boleh dilakukan bagi memulihkan atau menggantikan sendi yang telah rosak.
Antara rawatan bukan pembedahan termasuklah perubahan gaya hidup dan ubat-ubatan yang boleh melegakan sesetengah penyakit seperti arthritis rheumatoid. Terdapat ubat bagi mengurangkan keradangan akibat arthritis rheumatoid dan selepas keradangan hilang doktor akan menggunakan ubat lain bagi mengelakkan arthritis rheumatoid menyerang semula.
Hidup dengan sakit sendi
Sakit sendi selalunya adalah disebabkan oleh kecederaan yang berlaku akibat penggunaan sendi dalam kehidupan harian. Walaubagaimanapun ianya juga boleh disebabkan oleh jangkitan kuman atau masalah autoimun seperti arthritis rheumatoid.
Jumpa doktor jika anda mengalami sakit sendi yang tiba-tiba dan tidak diketahui puncanya, terutamanya jika tidak hilang selepas beberapa hari. Pengesanan awal dan diagnosis yang tepat dapat membantu mencegah kerosakan yang lebih teruk terhadap sendi seterusnya mengurangkan sakit sendi.
