Tekanan darah tinggi merupakan salah satu masalah kesihatan yang paling banyak dihadapi oleh penduduk Malaysia dan juga di negara-negara lain di seluruh dunia. Di Malaysia 15-25% populasi dewasa mempunyai masalah tekanan darah tinggi.
Angka ini semakin meningkat setiap tahun dan ianya boleh berlaku samada di sedari ataupun tidak disedari oleh individu tersebut.
Tekanan darah tinggi boleh didefinasikan sebagai peningkatan tekanan darah melebihi nilai normal yang ditetapkan oleh WHO (World Health Organization). Klasifikasi tekanan darah boleh dijelaskan seperti berikut:
| Kategori | Sistolik (mmHg) | Diastolik (mmHg) |
|---|---|---|
| Normal | <120 | <80 |
| Atas Pagar (Perlu Pemerhatian) | 120-129 | <80 |
| Tekanan Darah Tinggi | ||
| Tahap satu | 130-139 | 80-89 |
| Tahap dua | >140 | >90 |
| Krisis Darah Tinggi (Kecemasan) | >180 | >120 |
Jadual diatas menunjukkan klasifikasi terkini tekanan darah untuk orang dewasa berdasarkan kepada impak terhadap risikonya. Istilah tradisi bagi tekanan darah tinggi yang ringan atau sederhana dan seterusnya tidak mampu untuk mengaitkan kesan utama tekanan darah tinggi terhadap risiko untuk mendapat masalah atau komplikasi penyakit jantung.
Tekanan darah atas pagar dimasukkan ke dalam senarai ini kerana individu yang mempunyai tekanan darah sistolik dan/atau tekanan darah diastolic didalam lingkungan ini mempunyai risiko yang tinggi untuk mengalami tekanan darah tinggi dan juga komplikasi penyakit jantung yang boleh membawa maut atupun tidak.
Individu yang termasuk dalam golongan ini perlu melakukan pemeriksaan tekanan darah sekurang-kurangnya sekali setahun dan membuat perubahan terhadap gaya hidup untuk mengurangkan tekanan darah mereka.
Semua tahap tekanan darah tinggi mempunyai risiko yang tinggi untuk mendapat komplikasi kardiovaskular, angin ahmar dan juga penyakit buah pinggang. Semakin tinggi tekanan darah, semakin tinggi risiko untuk mengalami masalah diatas.
Tahap satu tekanan darah tinggi adalah tahap yang paling biasa berlaku dikalangan dewasa dan ianya faktor penyumbang terbesar kepada morbiditi dan kematian yang berkaitan dengan tekanan darah tinggi.
Matlamat utama rawatan tekanan darah tinggi adalah untuk mengelakkan risiko dan kematian akibat komplikasi dari penyakit lain yang boleh berlaku disebabkan tekanan darah tinggi.Ini boleh dicapai dengan mengekalkan tekanan darah pada julat yang normal iaitu tekanan darah sistolik kurang dari 140mmHg dan diastolik kurang dari 90mmHg.
Rawatan terhadap masalah tekanan darah tinggi boleh dilakukan dengan menggunakan ubatan atau tanpa menggunakan ubatan. Rawatan tanpa ubatan memainkan peranan yang penting dalam rawatan tekanan darah tinggi.
Namun begitu, ianya hanya boleh dilakukan kepada pesakit yang mempunyai tekanan darah tinggi yang ringan iaitu pada tahap satu. Bagi pesakit tekanan darah tinggi yang serius rawatan dengan menggunakan ubatan adalah perlu.
Pemilihan kumpulan ubat tekanan darah tinggi mengikut jenis penyakit adalah seperti berikut:
| Masalah | Diuretik | Penghalang beta | Penghalang penukaran enzim angiotensin | Penghalang saluran kalsium | Penghalang alfa | Penghalang reseptor angiotensin 2 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kencing manis | perlukan perhatian | perlukan perhatian | boleh | boleh | boleh | boleh |
| Gout | tidak boleh | boleh | boleh | boleh | boleh | boleh |
| Dyslipidemia | perlukan perhatian | perlukan perhatian | boleh | boleh | boleh | boleh |
| Penyakit jantung iskemik | boleh | boleh | boleh | boleh | boleh | boleh |
| Kegagalan jantung | boleh | perlukan perhatian | boleh | perlukan perhatian | boleh | boleh |
| Asma | boleh | tidak boleh | boleh | boleh | boleh | boleh |
| Penyakit periferi vaskular | boleh | perlukan perhatian | boleh | boleh | boleh | boleh |
| Kegagalan buah pinggang | boleh | boleh | perlukan perhatian | boleh | boleh | perlukan perhatian |
| Stenosis arteri renal | boleh | boleh | perlukan perhatian | boleh | boleh | perlukan perhatian |
| Golongan tua tanpa risiko penyakit | boleh | boleh | boleh | boleh | boleh | boleh |
Rawatan tekanan darah tinggi tanpa ubat
Selain daripada penggunaan ubat-ubatan, masalah tekanan darah tinggi juga boleh dikawal dengan pendekatan terapi tanpa ubat yang melibatkan perubahan kepada pemakanan dan aktiviti harian. Diantara langkah-langkah yang boleh diambil ialah:
Pengurangan berat badan
Pengurangan berat badan akan memberikan kebaikan kepada individu yang mempunyai berat badan 10% lebih tinggi dari berat badan ideal. Pengurangan berat badan akan menurunkan tekanan darah dalam individu terbabit.
Elakkan pengambilan alkohol yang berlebihan
Pengambilan alkohol hendaklah tidak melebihi 21 unit setiap minggu untuk lelaki dan 14 unit untuk wanita. Satu unit alkohol bersamaan dengan 1/2 pint beer atau 100ml wine atau 20ml whisky
Kurangkan pengambilan garam
Penggunaan garam dalam makanan hendaklah dikurangkan terutamanya bagi golongan tua.Pengambilan garam yang disarankan ialah 100mmol atau 6 gram garam sehari (bersamaan 1 1/4 sudu teh garam atau 3 sudu teh monosodium glutamate)
Senaman
Senaman yang konsisten hendaklah dilakukan sekurang-kurangnya 30-60 minit sehari, 3-5 kali sehari. Senaman adalah baik untuk mengekalkan kesihatan.
Berhenti merokok
Tabiat merokok hendaklah dihentikan kerana ia boleh meningkatkan risiko masalah kardiovaskular.
Kurangkan pengambilan kolesterol dan lemak
Penting untuk mengurangkan risiko masalah kardiovaskular.
