Diagnosis
Diagnosis untuk penyakit juvenile idiopathic arthritis (JIA) sedikit sukar kerana sakit sendi boleh disebabkan banyak penyakit yang lain. Beberapa ujian perlu dilakukan dan tiada ujian pengesahan khas untuk penyakit ini. Ujian yang dilakukan adalah untuk memastikan ianya bukan disebabkan penyakit yang lain.
Ujian darah
Ujian darah boleh dilakukan untuk melihat perkara berikut:
- Erythrocyte sedimentation rate (ESR). Ujian ini menentukan seberapa pantas sel darah merah berkumpul di dasar tiub darah. Ianya boleh menentukan jika terdapat keradangan.
- C-reactive protein. Ujian ini mengukur tahap keradangan keseluruhan badan berbeza dengan ESR.
- Anti-nuklear antibodi. Ianya merupakan protein yang dihasilkan oleh sistem imun badan dan terdapat dalam mereka yang mempunyai penyakit autoimun seperti arthritis. Protein ini juga boleh digunakan untuk menjangka serangan keradangan.
- Faktor Rheumatoid. Kadangkala ditemui dalam darah kanak-kanak yang menghidap JIA.
- Cyclic citrullinated peptide (CCP). Sama seperti faktor rheumatoid, ianya kadangkala ditemui dalam darah penghidap JIA.
Kebanyakan pesakit JIA menunjukkan keputusan darah yang normal ketika ujian darah dijalankan.
Ujian pengimejan
Ujian pengimejan seperti x-ray dan MRI mungkin perlu dijalankan untuk melihat jika terdapat penyakit lain seperti tulang patah, retak, ketumbuhan, jangkitan ataupun kecacatan sejak lahir.
Ujian ini jika perlu dijalankan dari semasa ke semasa untuk memantau jika terdapat kerosakan pada sendi pesakit JIA.
Rawatan
Rawatan untuk penyakit JIA adalah bertujuan untuk membantu kanak-kanak menjalankan aktiviti harian seperti biasa. Untuk itu, doktor akan menggunakan beberapa strategi untuk mengurangkan kesakitan, bengkak dan mengekalkan pergerakan penuh pada sendi serta pemantauan berterusan bagi mengelakkan komplikasi.
Ubat-ubatan
Ubat-ubatan yang diberikan adalah untuk membantu kanak-kanak penghidap JIA mengurangkan kesakitan, membantu fungsi harian dan mengurangkan kerosakan sendi.
Antara ubat yang boleh digunakan termasuk:
- Ubat anti-radang bukan steroid (NSAIDs). Ubat dalam kumpulan ini seperti ibuprofen dan naproxen membantu mengurangkan kesakitan dan bengkak akibat keradangan. Kesan sampingan adalah seperti sakit perut dan masalah hati.
- Ubat Disease-modifying anti-rheumatic (DMARDs). Ubat ini digunakan untuk mengurangkan kesakitan sendi serta bengkak dan juga risiko kerosakan sendi. Ianya selalu diambil bersama NSAIDs untuk melambatkan perkembangan penyakit JIA. Ubat yang selalu digunakan dalam kumpulan ini adalah methotrexate. Kesan sampingan termasuklan mual dan masalah hati.
- Agen biologi. Juga dikenali sebagai pembolehubah respons biologi. Ini merupakan ubat terbaru dan contoh ubat dalam kumpulan ini adalah penghalang faktor nekrosis tumor (TNF) seperti etanercept dan adalimumab. Terdapat agen biologi lain yang dapat merencatkan sistem imun seperti abatacept, rituximab, anakinra dan tocilizumab.
- Kortikosteroid. Ubat seperti prednisone digunakan sementara kesan ubat yang lain mencapai tahap optimum. Ianya juga dapat merawat keradangan yang bukan di dalam sendi seperti perikarditis (keradangan pada lapisan pelindung jantung). Kesan sampingannya adalah boleh mengganggu pertumbuhan kanak-kanak dan meningkatkan risiko jangkitan, jadi penggunaan jangka panjang perlu dielakkan.
Terapi fizikal (fisioterapi)
Doktor juga akan merujuk anak anda untuk menjalani terapi fizikal bagi mengekalkan pergerakan sendi dan kekuatan pada bahagian yang terlibat.
Ahli fisioterapi dan terapi pekerjaan akan mencadangkan senaman yang paling sesuai dan juga jika anak anda memerlukan peralatan perlindungan khusus.
Selain itu, penyokong sendi atau anduh juga boleh membantu melindungi sendi dan mengekalkannya dalam posisi yang baik.
Pembedahan
Pembedahan selalunya dicadangkan dalam kes yang teruk untuk memulihkan fungsi atau posisi sendi.
Perubahan gaya hidup
Penjaga boleh membantu mengajar kanak-kanak penghidap JIA mengenai cara-cara mengurangkan kesan penyakit ini. Antara yang boleh diajar termasuklah:
- Melakukan senaman berterusan. Senaman amat penting untuk mengekalkan kekuatan otot dan juga fleksibiliti sendi. Berenang merupakan pilihan terbaik kerana tidak memberikan tekanan yang tinggi kepada sendi.
- Meletakkan pek sejuk atau panas. Penghidap JIA selalunya mengalami kesukaran bergerak terutama pada waktu pagi. Pek sejuk boleh diletakkan di bahagian terlibat untuk membantu pergerakan. Selalunya kanak-kanak juga sukakan mandian panas atau tub panas.
- Menjaga pemakanan. Terdapat penghidap yang kurang selera makan manakala ada yang meningkat berat badan disebabkan kesan ubat dan kurang aktiviti fizikal. Pemakanan yang sihat dapat membantu untuk mengekalkan berat badan yang optimum. Kalsium yang cukup juga amat penting kerana penghidap JIA mengalami risiko mendapat osteoporosis disebabkan penggunaan ubat kortikosteroid dan kurangnya aktiviti fizikal.
Adaptasi dan sokongan
Ahli keluarga memainkan peranan yang penting untuk membantu kanak-kanak menghadapi penyakit ini. Sebagai ibu bapa, antara perkara yang boleh dicuba termasuklah:
- Melayan anak ini sama rata seperti anak lain yang sihat
- Benarkan anak anda melepaskan emosi atau kemarahan disebabkan kesukaran menjalani aktiviti harian akibat penyakit ini.
- Galakkan anak anda terlibat dalam aktiviti fizikal, tetapi perlu mengikut nasihat doktor dan ahli terapi fizikal.
- Bincang berkenaan keadaan anak ini dengan guru dan pentadbir sekolah.
Bacaan lanjut berkenaan penyakit juvenile idiopathic arthritis (JIA):
