Kancing gigi juga dikenali sebagai tetanus dan tanda-tandanya ialah kekejangan otot yang menyakitkan. Ia didapati apabila luka dicemari kekotoran yang mengandungi spora bakteria yang dinamakan Clostridium tetani.
Penularan tetanus
Tetanus penyakit berbahaya yang membawa maut dan menjadi punca utama kematian di Asia dan Afrika. Clostridium tetani dijangkiti melalui manusia, kuda dan haiwan berdarah panas.
Saluran usus, luka dan spora, tanah, najis mengandungi bakteria ini. Risiko penyakit ini amat tinggi jika kecederaan berpunca daripada objek runcing dan tajam seperti jarum atau duri pokok yang tercemar yang berkemungkinan mencucuk spora jauh ke dalam kulit.
Tanda-tanda dan gejala
Antara tanda seseorang itu mendapat tetanus termasuklah:
- Kelesuan
- Ketegangan atau kekejangan
- Sukar mengunyah
- Otot semakin keras hingga terkancing gigi
- Susah tersenyum lebar
- Pengecutan otot yang kuat
- Kekejangan yang menyakitkan
Komplikasi Tetanus
Komplikasi yang boleh berlaku disebabkan tetanus termasuklah:
- Tetanus mengakibatkan keretakan (di tulang-tulang panjang dan tulang belakang)
- Kerenggangan tendon
- Kesukaran makan
- Kegagalan jantung dan trombosis
Vaksin Tetanus
Vaksin tetanus, juga dikenali sebagai toksoid tetanus (TT), merupakan vaksin yang digunakan untuk mencegah tetanus atau kancing gigi. Lima dos disarankan semasa zaman kanak-kanak dan diikuti oleh dos tambahan setiap sepuluh tahun. Hampir setiap orang akan imun selepas tiga dos.
Bagi mereka yang tidak mengikuti jadual imunisasi tetanus, suntikan penggalak (booster dose) perlu diberi dalam tempoh 48 jam daripada kecederaan.
Bagi mereka yang berisiko tinggi untuk mengalami kecederaan tetapi tidak diimunkan sepenuhnya, antitoksin tetanus boleh juga disarankan. Memastikan wanita hamil mengikuti jadual imunisasi tetanus, dan jika tidak mengimunkan mereka boleh mencegah tetanus neonatal.
Vaksin ini sangat selamat untuk digunakan termasuk untuk mereka yang sedang hamil dan mereka yang menghidap HIV atau AIDS. Kemerahan dan kesakitan pada tempat suntikan berlaku antara 25 hingga 85% penerima vaksin.
Demam, rasa letih, dan sakit otot yang kecil berlaku dalam kurang daripada satu peratus penerima vaksin. Tindak balas alergi yang teruk berlaku dalam kurang daripada satu dalam 100,000 penerima vaksin.
Sebilangan gabungan vaksin, termasuk vaksin tetanus mengandungi DTaP dan Tdap yang mengandungi difteria, tetanus, and vaksin pertusis, dan DT dan Td yang mengandungi vaksin difteria dan tetanus.
DTaP dan DT diberi kepada kanak-kanak yang berumur kurang daripada tujuh tahun, sementara Tdap dan Td diberi kepada mereka yang berumur tujuh tahun ke atas. Huruf kecil d dan p menandakan kekuatan vaksin difteria dan pertusis yang lebih rendah.
Vaksin tetanus mula digunakan di Amerika Syarikat pada tahun 1940-an. Penggunaannya membawa kepada 90% penurunan kadar tetanus. Ia tersenarai dalam Senarai Ubat Penting Pertubuhan Kesihatan Sedunia, iaitu ubat paling penting yang diperlukan dalam sistem kesihatan asas.
