Terdapat banyak jenis penyakit jantung, dan setiap penyakit jantung mempunyai gejala dan rawatannya yang tersendiri. Kebanyakan pesakit yang mendapatkan rawatan dan melakukan perubahan gaya hidup mendapati perubahan positif dari segi kesihatan dan kualiti kehidupan. Namun ada juga yang memerlukan pembedahan bagi memulihkan semula fungsi jantung.
Artikel ini akan membincangkan mengenai jenis-jenis penyakit jantung yang sering berlaku dan bagaimana untuk mencegah serta merawatnya jika berlaku.
Penyakit Arteri Koronari
Penyakit Arteri Koronari merupakan penyakit jantung yang paling kerap berlaku. Penyakit ini terjadi akibat salur darah arteri koronari menjadi sempit – saluran darah ini membekalkan darah (termasuk oksigen dan nutrien) kepada jantung.
Apabila semakin tersumbat, aliran darah ke jantung akan menjadi semakin berkurangan yang akan menyebabkan oksigen yang dibekalkan tidak mencukupi untuk menjalankan fungsi jantung. Penyakit ini selalunya terjadi akibat atherosklerosis, ataupun pengerasan saluran darah arteri.
Penyakit ini boleh menyebabkan gejala sakit dada, yang dikenali sebagai angina, atau boleh menyebabkan serangan jantung.
Faktor berikut boleh menyebabkan seseorang lebih berisiko tinggi mendapat penyakit arteri koronari:
- Umur (untuk lelaki risiko meningkat selepas umur 55 tahun; untuk wanita pula risiko meningkat selepas menopause)
- kehidupan tidak aktif
- menghidap penyakit kencing manis atau sindrom metabolik
- sejarah keluarga yang mengalami penyakit arteri koronari
- faktor genetik
- tekanan darah tinggi
- tinggi paras kolesterol LDL atau kurang paras kolesterol HDL dalam darah
- obesiti
- merokok
- mengalami tekanan
Penyakit Ritma Jantung
Penyakit ini juga dikenali sebagai arrythmia. Penghidap arrythmia akan mengalami denyutan jantung yang tidak sekata. Ianya boleh berpunca daripada penyakit jantung yang lain atau terjadi dengan sendiri.
Kegagalan Jantung
Kegagalan jantung akan menyebabkan jantung tidak dapat mengepam darah yang mencukupi bagi memenuhi keperluan oksigen di seluruh badan. Ianya sering disebabkan oleh penyakit arteri koronari, tetapi kegagalan jantung juga boleh disebabkan penyakit tiroid, tekanan darah tinggi, penyakit otot jantung (kardiomyopathy) dan beberapa sebab yang lain.
Penyakit Injap Jantung
Jantung anda mempunyai empat injap yang sentiasa terbuka dan tertutup bagi menyalurkan darah kepada empat bahagian jantung, paru-paru dan juga saluran darah. Kerosakan pada injap jantung boleh menyukarkannya untuk dibuka dan ditutup dengan normal. Apabila ini berlaku, pengaliran darah boleh terganggu atau terhenti, di samping darah juga boleh pergi ke arah yang salah.
Antara punca masalah injap jantung termasuklah jangkitan seperti demam rheumatik, penyakit jantung kongenital, tekanan darah tinggi, penyakit arteri koronari atau komplikasi serangan jantung.
Antara punca penyakit injap jantung termasuklah:
- Endokarditis. Ianya merupakan sejenis jangkitan yang disebabkan oleh bakteria, yang boleh masuk ke dalam darah dan membiak pada dinding jantung ketika seseorang sedang sakit, selepas pembedahan atau kerana mengambil dadah secara intravena. Ianya juga boleh berlaku jika seseorang itu sudah mempunyai masalah injap jantung. Rawatannya termasuklah antibiotik, namun jika tidak dirawat boleh menyebabkan kematian. Jika injap jantung seseorang rosak teruk disebabkan penyakit ini, pembedahan gantian injap mungkin diperlukan.
- Penyakit jantung rheumatik. Penyakit ini berlaku apabila otot dan injap jantung rosak disebabkan oleh demam rheumatik, yang berpunca dari jangkitan strep dan demam scarlet. Pada masa kini penyakit ini boleh dicegah dengan pemberian antibiotik bagi merawat jangkitan punca penyakit jantung rheumatik. Selalunya komplikasi masalah jantung akan berlaku bertahun-tahun selepas jangkitan.
Penyakit Perikardial
Penyakit perikardial bermaksud apa-apa penyakit yang melibatkan perikardium, iaitu satu lapisan yang terdapat disekeliling jantung. Antara penyakit yang kerap berlaku adalah perikarditis iaitu keradangan perikardium.
Selalunya berpunca daripada jangkitan virus, penyakit keradangan seperti lupus atau arthritis rheumatoid ataupun kecederaan kepada perikardium. Perikarditis juga boleh berlaku selepas pembedahan jantung terbuka.
Kardiomyopathy (Penyakit Otot Jantung)
Kardiomyopathy merupakan penyakit yang melibatkan otot jantung (dipanggil juga myokardium). Otot jantung akan meregang, menebal atau mengeras. Ini akan menyebabkan jantung sukar untuk mengepam darah.
Terdapat banyak punca penyakit myokardium seperti penyakit jantung disebabkan genetik, reaksi kepada sesetengah ubat atau toksin (seperti alkohol) dan juga jangkitan virus. Kadangkala, kesan sampingan dari kemoterapi juga boleh menyebabkan kardiomyopathy. Dalam sesetengah kes, punca penyakit ini tidak dapat diketahui.
Penyakit Jantung Kongenital
Penyakit jantung kongenital berlaku apabila terdapat masalah ketika proses pembentukan jantung semasa bayi di dalam rahim ibu. Kadangkala masalah jantung ini terus menyebabkan gejala apabila bayi dilahirkan, namun ada juga yang hanya menyebabkan gejala ketika membesar atau sudah dewasa.
Masalah septal adalah antara penyakit jantung kongenital yang sering berlaku. Ini akan menyebabkan terdapat lubang antara ruangan yang memisahkan kiri dan kanan jantung. Ianya boleh dirawat dengan prosedur untuk menutup lubang tersebut.
Contoh jenis yang lain pula dikenali sebagai stenosis pulmonari. Ianya disebabkan oleh laluan darah pada injap yang mengecil lalu mengurangkan aliran darah ke paru-paru. Pembedahan mungkin diperlukan untuk memperbaiki atau menggantikan injap yang rosak.
Pada sesetengah bayi, satu salur darah halus yang dipanggil sebagai duktus arteriosus tidak tertutup ketika lahir seperti yang sepatutnya. Apabila ini berlaku, aliran darah boleh masuk semula ke dalam arteri pulmonari yang akan menambah beban ke atas jantung pesakit. Rawatan yang boleh diberikan termasuklah pembedahan, prosedur perubatan atau menggunakan ubat khas.
