Kemandulan Pada Lelaki – Punca, Tanda dan Pengesanan

Kemandulan merupakan salah satu fenomena yang paling ditakuti oleh kebanyakan pasangan. Pelbagai teknik dan kaedah yang digunakan sama ada secara perubatan moden ataupun tradisional untuk menangani ataupun menjauhi permasalahan ini

Mengikut perangkaan sebanyak 85% pasangan yang mendirikan rumah tangga dalam masa setahun akan mendapat anak. Manakala selebihnya dianggap menghadapi masalah kemandulan. Dan seringkali prejudis masyarakat akan melihat kemandulan ini di pihak perempuan.

Mengikut statistik, negara Barat mengalami kemungkinan yang lebih tinggi untuk menghadapi masalah mandul. Dan raipada perangkaan ini membayangkan 30% kemandulan berpunca daripada lelaki, 30% berpunca daripada perempuan, manakala 40% lagi adalah berpunca daripada kedua-dua pasangan tersebut.

Namun sebelum kita melakukan apa-apa tindakan yang drastik, kita harus terlebih dahulu meneliti punca sebenar terjadi permasalahan ini agar kita tidak melakukan pembaziran dari sudut wang ringgit, masa, ataupun kesihatan kita sendiri. Kita tidak perlu terburu-buru mengikut jejak orang lain sebelum kita sendiri mengesan sendiri apakah yang sebenarnya kita hadapi.

Pembentukan Benih Lelaki

Penghasilan benih lelaki berasal daripada otak iaitu ‘hipotalamus’ dan ‘pituitari’ melalui pengeluaran hormon FSH dan LH. Ia akan mengalir mengikut saluran darah menuju ke kilang pengeluaran bijih benih (buah zakar) seterusnya merangsang tisu reproduktif untuk menghasilkan sperma.

Kualiti sperma (bilangan, rupa bentuk, dan aktiviti) tertakluk kepada keadaan buah zakar itu sendiri iaitu:

• Kedudukan
• Saiz
• Tisu reproduktif yang aktif di dalamnya
• Suhu badan

Pada asal usul kejadian manusia iaitu lelaki, di dalam rahim, kedua-dua buah zakar terbentuk di bawah buah pinggang. Apabila janin mencecah usia 7 bulan, buah zakar akan turun secara beransur-ansur menuju ke arah pundi buah zakar (skrotum) dan mauk ke dalamnya semasa dilahirkan.

Setelah baligh, tisu buah zakar menjadi aktif untuk menghasilkan sperma setelah menerima rangsangan hormon FSH dan LH. Pembentukan sel sperma sehingga ia benar-benar matang mengambil masa lebih kurang 2 bulan di mana seorang lelaki hanya memerlukan sebiji buah zakar normal untuk menentukan kesuburannya.

Apabila ejakulasi berlaku air mani akan mengalir mengikut saluran tertentu seperti epididymis, vas deferens, dan saluran kencing (uretra). Sperma ini akan bercampur dengan air mazi dari prostat yang memberi zat dan tenaga kepada sperma untuk terus sampai ke saluran fallopian isterinya.

Sekiranya terdapat kelainan pada pembentukan dan penghasilan sperma, yang mengganggu proses persenyawaan ini boleh menyebabkan kemandulan di pihak lelaki.

Jenis Kemandulan

1. Kemandulan Primer (tidak pernah mendapat anak) 
2. Kemandulan Sekunder (pernah mendapat anak)

Punca Kemandulan Lelaki

Berikut merupakan antara punca kemandulan bagi lelaki:

1. Jangkitan kuman
2. Kecederaan buah zakar
3. Keadaan suhu tubuh badan yang panas
4. Kanser
5. Saiz buah zakar yang kecil
6. Saluran air mani yang tersumbat

Air Mani Yang Kurang Benih

Antara puncanya adalah disebabkan:

1. Penyakit kronik
2. Ubat-ubatan
3. Perokok
4. Kanser dalam otak
5. Penyakit kelenjar tiroid

Kelainan Bentuk Benih atau Sperma

Kelainan ini dilihat pada bentuk sperma yang cacat seperti:

1. Sperma tiada ekor
2. Saiz terlalu besar – sperma gergasi
3. Mempunyai dua ekor
4. Ekor yang berpintal boleh mengganggu pergerakannya

Sperma tidak aktif akibat jangkitan atau antibodi

Pergerakan sperma yang terlalu perlahan akibat terdapat kuman yang banyak di dalam air mani. Ini jelas dalam air mani yang tidak jernih dan kekuningan. Bagi air mani yang mengandungi antibodi pada sperma, ia boleh dikenali dengan kelompok-kelompok sperma yang melekat antara satu sama lain.

Kegagalan Memasukkan Air Mani ke Dalam Faraj

Ianya boleh disebabkan oleh:

1. Masalah mati pucuk (kegagalan ereksi):
   • tekanan.
   • penyakit urat saraf disebabkan kencing manis atau kecederaan tulang belakang.
2. Terpancut lebih awal sebelum bersenggama.
3. Kemaluan terlalu kecil seperti biji saga.
4. Lubang kencing di pangkal kemaluan dan bukan di hujung zakar.

Pengesanan Kemandulan

1. Doktor akan bertanyakan sejarah perubatan, sama ada individu terbabit pernah mengalami penyakit seperti berikut:
   • Mempunyai sebarang penyakit kelamin
   • Pernah mendapat beguk
   • Diabetes
   • Penyakit buah pinggang
   • Mengambil ubat anti-kanser
   • Mengambil steroid
   • Menjalani radioterapi
2. Melakukan pemeriksaan fizikal termasuk buah dada
3. Pemeriksaan bahagian kemaluan:
   • Untuk melihat keadaan saluran darah di sekitar buah zakar
4. Pemeriksaan air mani:
   • Untuk melihat kualiti air mani
5. Ujian darah:
   • Paras-paras hormon FSH, LH, Prolaktin, Tirorid, dan Testosteron

Kesemua pemeriksaan dan ujian di atas akan membantu doktor mengesahkan punca masalah kemandulan pada lelaki. Rawatan kesuburan seterusnya adalah bergantung kepada punca tersebut.

© 2021 Tips Kesihatan Dot Com