Bengkak Buah Zakar (Skrotum) – Simptom dan Punca

Bengkak pada buah zakar mestilah diperiksa oleh doktor walaupun tiada kesakitan ataupun simptom yang lain kerana boleh berpunca daripada kanser testis.

bengkak pada buah zakar

Buah zakar ataupun skrotum merupakan bahagian yang tergantung di bawah zakar dan di dalamnya mengandungi organ testis yang bertujuan untuk menghasilkan, menyimpan dan mengangkut sperma serta menghasilkan hormon seksual lelaki. Bengkak yang terjadi pada buah zakar selalunya dikaitkan dengan organ ini.

Bengkak ini boleh disebabkan oleh pengumpulan cecair ataupun pertumbuhan tisu tidak normal di dalam buah zakar. Ianya juga boleh disebabkan keradangan, pembengkakan atau pengerasan testis.

Bengkak pada buah zakar mestilah diperiksa oleh doktor walaupun tiada kesakitan ataupun simptom yang lain. Ianya boleh disebabkan kanser atau penyakit lain yang boleh merosakkan fungsi testis.

Pemeriksaan sendiri secara berkala amat penting untuk mengenalpasti jika terdapat masalah supaya diagnosis serta rawatan awal dapat diberikan.

Buah zakar serta organ di dalamnya

Simptom dan tanda-tanda

Simptom dan tanda-tanda bengkak pada buah zakar bergantung kepada puncanya. Antara tanda-tanda ini ialah:

  • Rasa seperti ada ketumbuhan
  • Sakit tiba-tiba
  • Rasa berat atau tertarik
  • Sakit yang menjalar ke bahagian peha, perut atau belakang
  • Testis yang sakit bila disentuh, bengkak dan mengeras
  • Epididymis yang sakit, bengkak dan mengeras. Epididymis merupakan tiub yang berbentuk seperti tanda koma yang terletak di atas testis dan bertujuan mengangkut sperma.
  • Bengkak pada kulit skrotum
  • Kulit skrotum kemerahan
  • Mual dan muntah

Jika puncanya disebabkan jangkitan, tanda-tanda ini akan muncul:

  • Demam
  • Kerap kencing
  • Air kencing berdarah atau bernanah

Bila perlu berjumpa doktor

Dapatkan rawatan kecemasan jika sakit teruk secara tiba-tiba di bahagian buah zakar. Keadaan ini memerlukan rawatan segera bagi mengelakkan kerosakan testis.

Jumpa doktor jika terdapat bengkak pada buah zakar walaupun ianya tidak sakit ataupun jika terdapat simptom lain pada buah zakar.

Sesetengah punca bengkak buah zakar hanya berlaku pada kanak-kanak. Jumpa doktor jika anak anda mengalaminya atau jika anda risau mengenai keadaan bahagian sulit anak anda seperti tidak dapat merasai testis.

Kadangkala ada kanak-kanak yang lambat turun testisnya dan boleh menyebabkan masalah apabila dewasa kelak.

Punca bengkak buah zakar

Ada banyak punca kenapa buah zakar boleh membengkak atau berbentuk tidak normal, antaranya:

  • Kanser testis. Kanser testis mengandungi sel testis yang tidak normal dan boleh mengubah bentuk testis tetapi selalunya tidak menyakitkan. Ada juga yang merasa sakit tetapi kebanyakan kanser testis tidak menyebabkan simptom lain. Jumpa doktor jika terdapat perubahan pada testis.
  • Spermatocele. Dikenali juga sebagai spermatic cyst ataupun epididymal cyst yang selalunya tidak menyakitkan dan bukanlah sejenis kanser. Ianya dipenuhi cecair dan terletak di atas testis.
  • Epididymitis. Keradangan pada bahagian epididymis iaitu struktur berbentuk tanda koma di atas testis yang menyimpan dan mengangkut sperma. Selalunya disebabkan oleh jangkitan bakteria seperti chlamydia. Kadangkala boleh juga disebabkan jangkitan virus ataupun aliran kencing yang tidak normal ke dalam epididymis.
  • Orchitis. Keradangan pada testis yang selalunya disebabkan oleh jangkitan virus seperti beguk. Boleh juga disebabkan oleh bakteria dan selalunya melibatkan epididymis juga.
  • Hidrocele. Ianya berlaku apabila terdapat lebihan cecair antara selaput yang melapisi testis. Cecair yang sedikit adalah normal untuk melindungi testis tetapi cecair berlebihan menyebabkan bengkak yang menyakitkan. Hidrocele terjadi kerana terdapat salur yang menghubungkan bahagian perut ke skrotum yang tidak tertutup habis pada kanak-kanak. Bagi orang dewasa pula hidrocele berlaku kerana pengeluaran cecair berlebihan disebabkan jangkitan atau kecederaan pada skrotum.
  • Hematocele. Berlaku apabila terdapat darah dalam selaput yang melapisi testis yang biasanya disebabkan oleh kecederaan dan trauma kepada testis.
  • Varicocele. Disebabkan salur darah vena yang membesar di dalam skrotum. Selalunya berlaku pada sebelah kiri kerana perbezaan aliran darah antara kiri dan kanan. Boleh menyebabkan kemandulan.
  • Angin pasang atau dikenali sebagai inguinal hernia yang menyebabkan tisu dari bahagian perut seperti usus kecil termasuk ke dalam skrotum akibat kelemahan pada dinding abdomen. Pada kanak-kanak pula berlaku kerana saluran yang berhubung dengan abdomen tidak tertutup habis.
  • Testis terpusing. Testis di dalam skrotum boleh terpusing yang menyebabkan salur darah, saraf dan tiub yang mengangkut sperma boleh rosak kerana aliran darah tersekat. Keadaan ini sangat menyakitkan dan memerlukan rawatan kecemasan. Testis terlibat akan menjadi lebih besar dan tinggi kedudukannya.

Faktor risiko

Faktor yang meningkatkan risiko bengkak buah zakar adalah berbeza mengikut puncanya. Antara faktor utama adalah:

Testis yang tidak turun ataupun ternaik semula

Testis berasal dari abdomen dan akan turun ke buah zakar ketika pembesaran, namun ada yang tidak turun pada sesetengah orang. Terdapat juga yang sudah turun, tetapi ternaik semula ke dalam abdomen. Kedua-dua keadaan ini meninggikan risiko untuk:

  • Angin pasang
  • Testis terpusing
  • Kanser testis

Kecacatan sejak lahir

Kecacatan pada testis, zakar dan buah pinggang sejak lahir akan meningkatkan risiko kanser testis setelah dewasa.

Sejarah kanser testis

Jika pernah mengalami kanser testis pada sebelah bahagian testis, berkemungkinan akan berlaku pada testis yang lain walaupun yang pertama telah dibuang. Sejarah keluarga dengan kanser testis juga meninggikan risiko.

Komplikasi

Tidak semua bengkak buah zakar menyebabkan komplikasi jangka panjang. Walaubagaimanapun sesetengah fungsi testis mungkin terganggu dan menyebabkan masalah berikut:

  • Kelewatan pertumbuhan dan akil baligh
  • Kemandulan

Bacaan lanjut berkenaan bengkak pada buah zakar:

Langgan Newsletter Kami
Jom dapatkan notifikasi artikel-artikel terbaru kami terus ke email anda!
Laman web ini bertujuan untuk memberikan pengetahuan am sahaja dan tidak membuat sebarang nasihat perubatan individu. Jika anda mempunyai apa-apa simptom sila berjumpa doktor dengan kadar segera.