Diagnosis
Ketika pemeriksaan, doktor mungkin akan menggunakan kanta pembesar untuk mencari kutu. Lampu khas yang dipanggil lampu Wood juga boleh digunakan. Dengan menggunakan lampu ini, telur kutu akan berwarna kebiruan dan lebih senang dilihat.
Kutu kepala
Diagnosis kutu kepala disahkan apabila kutu dewasa ditemui pada rambut atau kulit kepala, atau lebih daripada satu telur kutu dapat ditemui.
Jika kutu tidak kelihatan dan hanya telur sahaja ditemui, kemungkinan jangkitan tidak lagi aktif. Namun telur tersebut masih perlu dibuang bagi mengelakkan jangkitan semula.
Kutu badan
Diagnosis kutu badan dibuat apabila kutu atau telur kutu ditemui pada pakaian atau tempat tidur. Ianya juga boleh ditemui pada bahagian badan.
Kutu pubis
Kutu pubis didiagnosis dengan melihat pergerakan kutu atau telur kutu pada bahagian pubis atau bahagian rerambut yang lain seperti bulu dada, bulu kening dan bulu mata.
Rawatan
Gunakan ubat yang diberi mengikut arahan. Penggunaan berlebihan boleh menyebabkan kemerahan dan iritasi pada kulit.
Kutu kepala
Rawatan kutu kepala boleh melibatkan:
- Ubat yang dibeli di farmasi. Syampu yang mengandungi pyrethrin atau permethrin merupakan pilihan utama untuk menghapuskan kutu. Ikut arahan yang diberi pada label produk. Di sesetengah kawasan, terdapat kutu yang kebal terhadap ubat-ubat ini. Jika berlaku demikian, doktor boleh memberikan ubat yang lain.
- Ubat makan. Ubat ivermectin boleh dimakan sebanyak dua dos, selang lapan hari. Selalunya diberikan kepada jangkitan kutu yang tidak berkesan terhadap ubat yang lain. Kanak-kanak mestilah mempunyai berat melebihi 15 kg sebelum boleh mengambil ubat ini.
- Ubat sapu preskripsi. Terdapat ubat sapu yang hanya boleh dipreskripsi oleh doktor iaitu malathion. Cara memakainya cuma perlu menyapu di bahagian rambut dan kulit kepala. Ubat ini mengandungi kandungan alkohol yang tinggi jadi perlu dijauhkan dari sumber haba seperti pengering rambut, rokok dan vape. Malathion tidak digalakkan untuk ibu mengandung dan menyusu badan serta kanak-kanak di bawah umur 2 tahun. Benzyl alkohol juga merupakan ubat preskripsi dan boleh digunakan untuk merawat jangkitan kutu. Ianya perlu diletakkan pada rambut dan kulit kepala selama 10 minit dan dibilas dengan air. Rawatan perlu diulang selepas tujuh hari. Kesan sampingannya termasuklah iritasi pada kulit dan mata serta menyebabkan rasa kebas. Ianya tidak digalakkan untuk kanak-kanak kurang dari 6 bulan. Losyen ivermectin merupakan rawatan luaran dan hanya perlu dilakukan sekali. Losyen perlu diletakkan pada rambut dan kulit kepala selama 10 minit dan dibillas dengan air. Kesan sampingannya termasuklah iritasi pada kulit dan mata, kelemumur, kulit kering dan rasa pedih pada bahagian terlibat. Ianya tidak digalakkan pada kanak-kanak berumur kurang dari 6 bulan. Ubat sapu Spinosad merupakan ubat terbaru untuk kutu kepala. Ianya perlu disapu pada rambut yang kering selama 10 minit dan dibilas dengan air. Jika masih terdapat kutu, rawatan boleh diulang selepas 7 hari. Kesan sampingannya adalah iritasi pada kulit dan mata. Ianya tidak digalakkan untuk kanak-kanak kurang dari 4 tahun.
Kutu badan
Jika anda mempunyai kutu badan, anda perlu mandi menggunakan air bersih dan sabun. Selepas itu, ubat permethrin perlu disapu di kawasan terlibat sebelum tidur. Ubat ini perlu dicuci ketika mandi pada waktu pagi. Rawatan perlu diulang semula selepas sembilan hari.
Pakaian dan barangan lain juga perlu dibersihkan bagi mengelakkan masalah kutu pada badan berulang.
Kutu pubis
Boleh dirawat menggunakan ubat yang sama seperti kutu kepala. Perlu mengikut arahan rawatan dengan betul. Minta doktor atau ahli farmasi menerangkan cara penggunaan di kawasan bulu kening dan bulu mata.
Penjagaan diri
Penjagaan diri amat penting dalam rawatan kutu selain rawatan ubat yang diterangkan di atas. Pastikan kesemua telur kutu dibersihkan daripada pakaian, katil, barangan peribadi dan juga perabot. Dalam kebanyakan kes, membunuh kutu pada badan adalah lebih mudah berbanding menghapuskan kutu pada barangan yang lain.
Perubahan gaya hidup
Kutu boleh disingkirkan dengan cara membersihkan diri, anak-anak dan juga barangan peribadi yang sudah dicemari kutu.
Lankah-langkah berikut boleh diambil:
- Periksa setiap ahli keluarga. Jika salah seorang terkena jangkitan, pastikan ahli keluarga yang lain juga diperiksa.
- Gunakan losyen dan syampu. Gunakan losyen dan syampu yang boleh dibeli di farmasi untuk membunuh kutu. Ikut arahan pada label dan rawatan boleh diulang selepas sembilan atau sepuluh hari. Ubat ini tidak digalakkan untuk kanak-kanak di bawah umur 2 tahun.
- Sikat rambut ketika lembap. Gunakan sikat yang halus untuk membuang kutu dan telurnya. Lakukan selepas meletakkan ubat kutu. Digalakkan untuk kanak-kanak bawah 2 tahun.
- Bersihkan barang yang tercemar. Barangan seperti cadar, anak patung, pakaian dan topi perlu dibersihkan dengan sabun dan air panas pada suhu sekurang-kurangnya 54 darjah celcius dan dikeringkan di bawah matahari selama 20 minit minimum.
- Asingkan barang yang tidak dapat dibersihkan. Letak dalam beg vakum dan asingkan selama 2 minggu. Kutu akan mati dengan sendiri kerana tidak mendapat makanan.
- Bersihkan lantai dan perabot.
- Bersihkan sikat dan berus rambut. Gunakan sabun dan air panas (lebih 54 darjah celcius) dan boleh juga direndam dalam alkohol selama sejam.
Selalunya kutu manusia tidak akan menyerang binatang. Jadi anda tidak perlu risau kutu tersebut menjangkiti binatang peliharaan anda.
Perubatan alternatif
Terdapat beberapa petua yang sering digunakan untuk merawat kutu seperti penggunaan mayonis dan juga minyak zaitun, tetapi tiada kajian saintifik yang membuktikan keberkesanannya.
Terdapat juga mesin yang mampu mengeringkan dan membunuh kutu dan telurnya dan sering digunakan perawat kutu profesional. Mesin ini tidak terlalu panas tetapi jumlah angin yang dihasilkan lebih banyak berbanding pengering rambut. Pengering rambut biasa tidak sesuai digunakan kerana ianya terlalu panas dan boleh menyebabkan melecur pada kulit kepala.
Bacaan lanjut berkenaan masalah kutu:
