Kanser bibir merupakan sejenis kanser yang terjadi pada bahagian kulit bibir. Ianya boleh berlaku pada bahagian bibir atas atau bawah tetapi selalunya bahagian bawah. Kanser bibir adalah sebahagian dari kanser mulut.
Kebanyakan kanser bibir adalah dari jenis karsinoma sel squamous iaitu sejenis sel berbentuk leper yang terletak pada lapisan kulit luar dan tengah yang dipanggil sebagai sel squamous.
Antara faktor risiko kanser bibir adalah pendedahan kepada cahaya matahari dan merokok. Anda boleh mengurangkan risiko mendapat kanser ini jika anda melindungi bahagian muka dari pancaran cahaya matahari dan berhenti merokok.
Rawatan selalunya melibatkan pembedahan untuk membuang bahagian kanser. Bagi kanser bersaiz kecil, prosedur yang dijalankan boleh mengembalikan semula penampilan asal.
Bagi kanser bersaiz besar, pembedahan yang melibatkan kawasan yang lebih besar perlu dilakukan. Perancangan pembedahan yang teliti dan pembinaan semula bahagian bibir terlibat diperlukan untuk membolehkan fungsi utama seperti bercakap dan makan dapat dikekalkan di samping untuk mendapat penampilan yang elok selepas pembedahan.
Tanda-tanda dan simptom
Tanda-tanda dan simptom kanser bibir termasuklah:
- Ulser atau parut berwarna keputihan pada bibir
- Bahagian yang terlibat tidak sembuh dan hilang
- Sakit, gatal atau kebas pada bahagian bibir dan kulit sekitar mulut
Bila perlu berjumpa doktor
Jumpa doktor segera jika mendapat tanda-tanda di atas yang merisaukan anda.
Punca kanser bibir
Belum dapat dipastikan punca sebenar kanser bibir. Secara umumnya kanser berlaku apabila terdapat mutasi pada DNA di dalam sel. DNA mengandungi panduan bagaimana sel boleh menjalankan fungsinya yang normal.
Apabila mutasi DNA berlaku, sel tersebut akan bertumbuh tanpa kawalan dan menyerang sel yang normal lalu menjadi kanser. Sel kanser juga boleh merebak ke bahagian badan yang lain.
Faktor risiko
Antara faktor yang boleh meningkatkan risiko mendapat kanser bibir termasuklah:
- Penggunaan tembakau termasuklah untuk merokok, menghisap paip, curut, mengunyah atau menghidu tembakau
- Orang berkulit cerah lebih tinggi risiko mendapat kanser ini
- Pendedahan berterusan bahagian bibir kepada cahaya matahari
- Sistem imuniti badan yang lemah seperti pesakit HIV
Langkah pencegahan
Untuk mengurangkan risiko mendapat kanser bibir, anda boleh melakukan perkara berikut:
- Berhenti atau jangan menggunakan tembakau. Penggunaan tembakau sama ada untuk merokok atau dikunyah mendedahkan sel bibir kepada bahan kimia yang boleh menyebabkan kanser.
- Elakkan pancaran cahaya matahari terutamanya pada waktu tengahari. Selalunya pancaran matahari paling kuat pada pukul 11 pagi sehingga 1 petang. Rancang aktiviti luaran pada masa lain bagi mengelakkan risiko ini.
- Gunakan krim pelindung cahaya matahari sekurang-kurangnya 30 SPF walaupun cuaca mendung. Letak krim pelindung ini jika anda berada di luar pada waktu matahari terik termasuk pada bahagian bibir. Sapu semula selepas mandi atau berpeluh teruk.
- Elakkan penggunaan katil tanning. Katil ini juga memancarkan sinar UV yang boleh meningkatkan risiko kanser bibir.
Bacaan lanjut berkenaan kanser bibir:
